کنفوسیوس می‌گوید چند چیز مرا غمناک و دردناک می‌سازد: یکی این که مردم استعدادها و قوّه‌هایی را که در طبیعتشان سرشته شده پرورش نمی‌دهند؛ دیگر این که آنچه را یاد می‌گیرند به قدر کافی دربارۀ آن تفکّر و تحقیق نمی‌کنند؛ سوم این که مردم تکالیف خود را می‌شناسند، امّا مجذوب آن تکالیف نمی‌شوند، یعنی آنها را از ته دل با شوق و ذوق به جا نمی‌آورند؛ دیگر این که مردم صفات زشت خود را می‌شناسند و در اصلاح آنها نمی‌کوشند و خود را از ترقّی و کمال بی‌بهره می‌سازند. 

(مکالمات کنفوسیوس، ترجمه کاظم‌زاده ایرانشهر، طبع بنگاه ترجمه و نشر کتاب، طهران، 1334 شمسی، ص95